Smakken

Kerstfeest in café de Reutel; haas. Rechts (met baardje) Pleun van Raan. 'Versmakking' op Walcheren is een evenement (vaak rond de kerst) waarbij eten (dat in die tijd ook uit levende have bestond) te winnen viel. Dat kon door diverse spellen, waarbij het biljarten op de brug (want zo heet het hier genoemde spel) er een was, maar de prijzen doorgaans door het verkopen van loten en een rad van avontuur werden gewonnen. In dit café werd een plank met gaten, die correspondeerden met bepaalde getallen, op het biljart gelegd waar de deelnemers dan de ballen in moesten mikken. De prijzen bestonden meestal uit wild. Foto: J. Wolterbeek, ca. 1975. Bron: ZB/Beeldbank Zeeland, rec.nr. 119087

Een tot in het begin van deze eeuw op het platteland van Walcheren bekend gebruik, waarbij de mannelijke jeugd, vooral die tussen 18 en 25 jaar en soms ouder in de herberg of de bakkerswinkel samen kwam om te dobbelen om prijzen, stukken speculaas of gebruiksvoorwerpen, vooral rond St.-Nicolaas. Vrouwen namen er niet aan deel. De jongen die de vrijster van speculaas die hij gewonnen had aan een meisje schonk, gaf daarmee te kennen dat hij om haar hand dong. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebruik (als ‘versmakking’) voortgezet als loterij met een rad van avontuur, waarbij onder meer kippen, konijnen en varkens te verdienen vielen; thans worden alleen nog levensmiddelen als prijs gebruikt en dienen café en sportkantine als plaats van ‘versmakking.’

Auteur

P.J. Meertens, herz. J. Francke (2011)

Literatuur

J. Vader, Smakken op Sint Nicolaasavond, 230-244.