Abeele (den Grooten En Den Kleinen Abeele, Groot Abeele, Klein Abeele E.a.)
Algemeen
Groot-Abeele (Zeeuws: Groôt-Abeêle) is een buurtschap, vroeger grotendeels behorend tot de (voormalige) gemeente Oost- en West-Souburg, thans gemeente Vlissingen. Aanvankelijk afzonderlijke heerlijkheid, later deel van de heerlijkheid Oost- en West-Souburg.
Het buurtschap is gelegen ten noorden van Oost-Souburg en niet ver ten zuiden van de Middelburgse Erasmuswijk. Het bestaat uit een drietal straten, het bijna gelijknamige Grote Abeele, Abeelseweg Oost en de Abeelse Bongerd. In deze straten staan een paar huizen, waarvan sommige redelijk bezienswaardig zijn. Blikvanger is het negentiende-eeuwse herenhuis Huize Abeele, uit 1848. Het buurtschap Groot Abeele was voor de komst van de stoomtramverbinding tussen Middelburg en Vlissingen (1882) de pleisterplaats van de pietjeswagen (postwagen). Er stonden drie herbergen, waarvan de Sevensterre en de Bellevue er twee waren.
Klein-Abeele was een nog kleiner gehucht, enkele honderden meters ten noorden van Groot-Abeele aan de Nieuwe Vlissingseweg. De laatste resten van dit gehucht zijn bij de inundatie van Walcheren in 1944 verdwenen.
Naam
De naam Groot-Abeele heeft de buurtschap hoogstwaarschijnlijk te danken aan de grote populieren die in de straat te vinden zijn. Een boom van deze soort wordt ook wel de grauwe abeel genoemd (Populus x canescens).
Kanaal door Walcheren
Door het graven van het Kanaal door Walcheren omstreeks 1870, kwam een deel van de Abeelseweg aan de overzijde van het kanaal te liggen. Tegen het kanaal aan, langs de tramlijn Vlissingen - Middelburg, ontwikkelde zich een nieuwe buurtschap: Nieuwe Abeele (eertijds gemeente Oost- en West-Souburg, nu in de gemeente Middelburg). Behalve landarbeiders die werkten op de boerderijen aan en rond de Abeelseweg, kwamen ook arbeiders van de trammaatschappij in Nieuwe Abeele wonen.
Wapen
Het wapen van de heerlijkheid Abeele (en van het geslacht Van den Abeele) komt voor in 1696, in Smalleganges Nieuwe Cronyk van Zeeland; een dergelijke wapenfiguur heet een hameide, het is een gestileerde afbeelding van een hek of hamei.
Auteur
J.A. Trimpe Burger, herzien W. van Gorsel (2025)
Literatuur
- Van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek.
- Van Beveren, Verdwenen kastelen, 44.
- Craandijk e.a., Wandelingen, 105-106.
- Ghijsen, Woordenboek, 715.